23 Temmuz 2015 Perşembe

Müziğin Ögeleri - 2 | Harmoni - 2

Konuya devam etmeden önce aşağıdaki kavramlara kısaca bir bakalım. 

unison

minor/major second
minor/major third
perfect fourth and fifth
minor/major sixth
minor/major seventh
octave

Ne demek bunlar? 



C (do) notasını ana ses olarak aldığımızı düşünelim. Buna göre;

C  =  Unison
C# = Minor Second
D   = Major Second
D# = Minor Third
E   = Major Third
F   = Perfect Fourth
F# = Augmented Fourth
G  = Perfect Fifth
G# = Minor Sixth
A  = Major Sixth
A# = Minor Seventh 
B  = Major Seventh 
C = Octave

Tamam bunlar cepte dursun şimdilik, işimiz düştükçe buraya bakacağız.





Yukarda gördüğünüz grafik, C3 (3.oktavdaki C) notasının spectrogramla analiz edilmiş hali.

C3'ün frekansı yaklaşık 130hz'dir, grafikteki tepeciklere baktığımız zaman 130.2hz, 260.5hz ve 391.3hz görmekteyiz. Bu frekanslar neye karşılık geliyor tablodan bakalım.

130hz = C3

260hz = C4
391hz = G4 

Ve daha küçük şiddette bir sürü tepecikler var. Tamam bu bilgiler de cepte dursun.


Hemen hatırlayalım C notasının perfect fifth'i neydi? 


Evet doğru bildiniz G (sol). Yandaki grafik C ve G notalarının birlikte tınlatılmasından oluşmakta. Aman tanrım o da ne!! Bu farklı iki nota, aynı frekansları veriyor bazı bazı (Ok işaretlerine bakın). Yaa sevgili okuyucu kardeş, buradan anlıyoruz ki çaldığımız C'nin içinde birazcık da G varmış hani. Yani bu iki notada uyum var ahenk var kardeşlik var (consonant). 






Şimdi C3 ve oktavını yani C4 notalarını çalıyoruz.

C3'ün kalın 130hz'i dışındaki (en solda gördüğünüz tepecik) herşeyleri aynı. 
Yani bu iki nota harrmonik/ uyumlu/ dinleyeni gıcık etmiyor/ kulak tırmalamıyor (consonant

  







Bir de dissonant örnek verelim. 
Ana notamız ile Minor Second'ını çalıyoruz (C ve C#). 
Dikkatli bakarsanız grafikteki mavi çizgiler ile siyah çizgiler arasında bir uyumsuzluk var, hiç ortak frekansları yok (Aynı gibi görünüyor ama hafif bir kayma var dikkat ederseniz). Yani bu iki sesin bileşimi gerginlik ve rahatsızlık verir.






Görmüş olduğunuz frekans/dissonance grafiği, ne diyor bu grafik?


Unison'da yani C ve C notalarını tınlattığımızda mükemmel bir uyum yakalarız. Aynı şey zaten. Dissonance = 0. Minor Second'da yani C ve C# bileşiminde hayvani bir dissonance var. 


Minor Third (D#), Major Third (E), Perfect Fourth (F), Perfect Fifth (G)' de dissonance'da azalmalar görüyoruz. Çok iyi ya. İlerki yazılarımızda, örnek parçaları incelerken işimize yarayacak bu bilgiler. 



Ayrıca grafikten şu yorumları da çıkarabiliriz:


Perfect dissonance: minor second, tritone, and major seventh (En uyumsuz/nalet)
Mediocre dissonance: major second and minor sixth  (Orta düzey uyumuz)
Imperfect dissonance: major sixth and minor seventh (Çok da uyumlu değil)
Imperfect consonance: minor and major third (İdare eder uyum)
Mediocre consonance: fourth and fifth (Güzel uyum)
Perfect consonance: unison and octave (Mükemmel uyum)


"Arkadaşım frekans,hz dedin durdun örnek ver biraz" diyorsanız. Consonance ve Dissonance ile ilgili örnekler:

Consonance and Dissonace  (Güzel ama ingiliççe. Özet geçeyim; "bakın bakın oktavlar, perfect fourth ve fifth ne kadar da güzel çözünüyorlar. Ama bir de minor second'a bakın, bir gerginlik (tension) var havada...")



Meraklısına:
"Dissonance (uyumsuzlukar) parçaya ayrı bir hava katmak/parçayı daha zegin hale getirmek için önemli bir ögedir." (ünlü bir şahıs)
Dissonance'ın Modern Müzikte Kullanımı

Interval Song Chart (Konuyla ilgili güzel örnekl parçalar var)

Harmonic Series in Music (İşiniz yoksa bakın biraz)


Consonance ve Dissonance (Resimleri alıntıladığım yer)

Spectrogram (Kedi miyavlaması analizi)


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder